ريگســـــــار

ولسوالی جاغوری در توجه به آموزش و پرورش شهره است.

رخت سفیدی را به نشانه کفن برتنش کردند، او را بردند به یک میدان فوتبال، خلقی گرد هم آمدند. روحانی، دستور را خواند و یک پلیس که از اهالی همان محل بود، جلو آمد و دختر را که ۱۵ یا هم ۱۷ سال دارد، ۸۰ ضربه شلاق زد.

این روایتی است که پخش آن در فضای اجتماعی و انترنت، واکنش گسترده و بحث های جدی را به دنبال داشت.

این کار در ولسوالی جاغوری یکی از ولسوالی های غزنی رخ داده است.

ظفر شریف ولسوال جاغوری در روز نخست، وقوع چنین رخدادی را انکار کرد. اما فردای آن روز در یک تماس تلفنی چنین گفت: داستان به گونه ای که در رسانه ها بازتاب یافته است، نبوده. این دختر دره (حد شرعی) زده نشده کفن پوشانیده نشده و در ملاء عام شلاق زده نشده. بلکه متنفذان محل، خواسته اند دختری را که هنجارهای اجتماعی را زیاد رعایت نمی کرده، تنبیه کنند.

آقای شریف افزود: ما پیگیر ماجرا هستیم هیات به محل رفته است دختر را با خود به شفاخانه خواهند آورد تا ببینیم اصل ماجرا چه بوده.

از اظهارات آقای شریف بر می آید که شماری از متنفذان محل و عده ای از روحانیون، دختری را که در قوانین بین المللی و نیز قانون افغانستان کودک است، شلاق زده اند. حالا چه کفن بر او پوشانیده باشند یا نه.

جرم این دختر در دادگاه صحرایی محل، رابطه نا مشروع اعلام شده اما پسری که او نیز به جرم مشابهی متهم است، ظاهرا با دادن هشتاد هزار افغانی جریمه نقدی، تن از شلاق حاکمان شرع در محل رهانیده است.

کمیسیون مستقل حقوق بشر افغانستان نیز پس ار فرستادن هیاتی به محل، با انتشار اعلامیه ای چنین کاری را محاکمه صحرایی خوانده و آن را محکوم کرده است.

در اعلامیه ای کمیسیون حقوق بشر سن این دختر ۱۵ سال ذکر شده است.

از قضا خانم سیما سمر که در ده سال گذشته رئیس کمیسیون حقوق بشر افغانستان بوده است، از همین ولسوالی است و در سالهای گذشته هزاران دختر از این ولسوالی به دانشگاه‌ها راه یافته و خانواده های آنان این اجازه را به دختران شان داده اند که سالهای تحصیل را به دور از خانواده در خوابگاه های دانشگاه ها درکابل، هرات و یا مزار شریف سپری کنند.

در ولایت غزنی که شماری از مناطق آن نا امن است، ولسوالی جاغوری در توجه به آموزش و پرورش شهره بوده است.

حتی در سالهای تسلط طالبان که تحصیل دختران ممنوع بود، اهالی جاغوری، به طالبان رشوه می دادند تا مانع تحصیل دختران نشوند آنها خانه های شخصی، مساجد و تکیه خانه ها را به مدرسه های دخترانه بدل کرده بودند و از طریق جمع آوری پول و ایجاد صندوق های حمایت از آموزش در میان کارگران محل در عربستان سعودی، ایران و استرالیا، هزینه پرداخت حقوق صدها معلم را در سالهای جنگ و دوران طالبان تامین می کردند.

بسیاری از دخترانی که در سالهای گذشته در دانشگاه ها تحصیل کرده اند، دوباره به محل باز گشته و مشغول کار شده اند، معلم، پرستار، پزشک شده اند و یا هم به کار های دیگر مشغول اند.

این منطقه همچنین از طریق نصب سیستم سولار(سلول های خورشیدی) و یا هم از طریق نصب موتورهای تولید برق کوچک در رودخانه، برق دارند و تقریبا روی هر بامی می شود یک دیش آنتن ماهواره ای دید.

برای کسی که چنین تصویری از گذشته جاغوری دارد، در وهله اول باور کردن این خبر که دختری را در ملا عام شلاق بزنند، دشواراست و ظفر شریف ولسوال تحصیل کرده جاغوری که خود نیز اهل همین ولسوالی است، سعی دارد، چنین خبری پخش نشود تا تصویر این مدینه فاضله کوچک، لکه ای برندارد.

اما آنچه اتفاق افتاده، انکار نا پذیر است و آنچه هم سبب بروز بحث هایی در فضای مجازی شده همین است که آیا جاغوری با این همه تاکید بر آموزش و پرورش، امنیت نسبی که داشته، شمار زیادی تحصیل کرده پسر و دختر، شمار زیادی ماهواره و رسانه ای که در این محل قابل در یافت است، هیچ گامی به جلو بر نداشته است؟ و فرقی با مناطقی که در سالهای گذشته مجال باز بودن مدارس را نداشته و هیچگاهی از فشار سنگین جنگ و خشونت و سلطه طالبان رهایی نداشته است، ندارد؟

اتفاقی شبیه آنچه در جاغوری رخ داد در گوشه و کنار افغانستان زیاد پیدا می شود اما این اتفاق باید زنگ خطر را به صدا درآورد.

بینی بریده عایشه

وقتی مقام های محلی هرات کنسرت شفیق مرید آوازخوان جوان و پرآوازه را با اشاره یک روحانی لغو می کنند، وقتی در مزار شریف گروهی از تظاهر کنندگان علیه آتش زدن قرآن توسط یک کشیش آمریکایی دوازه نفر از جمله هشت خارجی را می کشند و عده ای را سر می برند.

وقتی در شانزدهم سپتامبر همین امسال شماری از دانشجویان کابل در اعتراض به فیلم توهین آمیز "بیگناهی مسلمانان" شعار مرگ بر دموکراسی سر می دهند و یکی از سازماندهندگان تظاهرات می گوید که افغانستان باید روابط خود را با آمریکا قطع کند و علیه آمریکا و هم پیمانانش امت اسلامی تشکل بدهد و اعلام جهاد کند و تا زمانی که آمریکا هم مانند شوروی سابق از نقشه جهان محو نشده، این جهاد ادامه یابد.

وقتی دختر هنرپیشه ای در کابل کشته می شود و پلیس به جای یافتن قاتل می گوید که "جالب این است که این دختر و دو تن از همکارانش که آنها هم دختر بوده اند با هم در یک خانه زندگی می کردند بدون مرد و بدون خانواده"، سوال ها در مورد آینده افغانستان و گفته های زلمی رسول وزیر خارجه این کشور که در اجلاس شیکاگو گفته بود، دهه آینده در افغانستان دهه تحول است خیلی جدی تر می شود.

حالا اگر تصاویر، بینی بریده عایشه، دختری که چاپ عکس او در روی جلد مجله تایم جهان را تکان داد و تصویر سحر گل دختری که از زیر زمین خانه شوهرش در ولایت شمالی بغلان بیرون آورده شد و آثار شکنجه ای که او بر صورت و بدنش داشت همه را شوکه کرد را نیز در کنار تصاویر جاغوری، هرات، مزار شریف و دانشجویان معترض دانشگاه کابل قرار دهیم، چه افغانستانی در نظر ما مجسم خواهد شد؟ و چقدر این افغانستان، از افغانستان به رهبری ملا عمردر یازده سال گذشته فاصله دارد؟

این اتفاق ها در افغانستان تحت کنترل دولت افغانستان و متحدان بین المللی اش رخ داده است نه در آن بخش هایی از افغانستان که یا تحت کنترل طالبان است و یا هم هر از گاهی دست به دست می شوند و نا امن هستند.

طالبان غیر مسلح

دولت در برخورد با عاملان وقایعی که در بالا ذکر شد، جدی نبوده است، اپوزیسیون دولت هم هیچگاهی نشان نداده است که حقوق شهروندی افغانها برایشان مهم است.

اپوزیسیون دولت اگر در مواردی اعتراضی هم داشته اند، به تغییر و تبدیل اعضای کابینه بوده و یا هم رئیس این یا آن کمیسیون و یا والی فلان ولایت.

ناتو با این اطمینان برای ترک افغانستان آماده می شود که دیگر طالبان به عنوان یک نیروی سیاسی قادر نیستند به افغانستان بازگردند.

حتی اگر چنین چیزی درست باشد. چه کسی می تواند حقوق اولیه دختران ۱۵ ساله را ضمانت کند و جلو محاکم صحرایی و خشونت های سازمان یافته علیه زنان، کودکان، اقلیت های و اقشار آسیب پذیر جامعه افغانستان را بگیرند؟

تجربه ده سال گذشته نشان می دهد که اگر افغانها خود برای این بخش از مشکلات جامعه خود، حرکتی نکنند، تلاشهای نهاد های بین المللی و کشور های دیگر راه به جایی نخواهد برد.

چون ناتو قانونا حق دارد فقط با طالبان مسلح بجنگد، آیا در افغانستان برای طالبان غیر مسلح نیز فکری شده است؟